Ayrık ve seyrek dişler, birçok insanın karşılaştığı bir sorundur. Dişler arası boşluklar estetik kaygıların yanı sıra bazı potansiyel sağlık sorunlarına da yol açabilir. Bu makalede, ayrık diş tedavisi konusunda kapsamlı bir rehber sunarak gülümsemeni mükemmellikle buluşturman için bilmen gerekenleri aktaracağız.
Diş ayrıklığı neden olur?
Diş hekimliğinde diastema olarak adlandırılan bu durum dişlerin konumları baz alındığında aralarında boşluk olmasıdır. Halk arasında ortalama %20 civarında görülmektedir. Bazen lokal olarak iki diş arasında bu sorun olurken bazen bütün dişlerde bu sıkıntı ile karşılaşılabiliyor. Ayrık dişlerin farklı nedenleri olabilir ve bazıları şunlardır:
- Ayrık dişlerin oluşumunda genetik faktörler önemli bir rol oynar. Aile geçmişinde ayrık dişler varsa, senin de benzer bir durumla karşılaşma olasılığın yüksek olabilir.
- Çene yapısındaki problemler veya dişlerin doğru pozisyonlanmaması da ayrık dişlere yol açabilir.
- Sürekli süt dişleri problemleri, süt dişlerinin geç dökülmesi veya kalıcı dişlerin çıkışında uygun bir şekilde yer alamaması sonucunda dişler arasında ayrıklıkların oluşmasına neden olabilir.
- Çene yaralanmaları veya travmaları, dişlerin doğru pozisyonda yer almalarını engelleyebilir ve diastemaların ortaya çıkmasına sebep olabilir.
Ayrık dişler genetik yapı ile alakalı olabilir yada ilerleyen yaşlarda dişeti sorunları neden olabilirken, parafonksiyonel bozukluk nedeni ile de ortaya çıkabilmektedir günümüzde gelişen teknoloji sayesinde estetik diş hekimliği ile birlikte başarılı tedavileri yapılmaktadır.
Ayrık dişler ne tür sorunlara neden olur?
Ayrık dişler estetik kaygıların yanı sıra bazı potansiyel sorunlara da neden olabilir:
- Ayrık dişler, birçok kişi için estetik bir endişe kaynağı olabilir. Düzgün hizalanmamış dişler, gülümsemenin estetik görünümünü etkileyebilir.
- Seyrek dişler, bazı insanlar için yemek yeme ve konuşma sorunlarına yol açabilir. Dişlerin uygun bir şekilde hizalanmaması, çiğneme işlemini etkileyebilir ve konuşma bozukluklarına neden olabilir.
- Diastemalar, dişler arasında daha fazla boşluk oluşturarak plak birikimine ve diş eti problemlerine zemin hazırlayabilir.
- Ayrık dişler, çene ekleminde (TM eklemi) problemlere yol açabilir. Bu durum, çene hareketlerinde ağrı, çene kilitlenmesi veya çiğneme zorluğu gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
Ayrık Diş Tedavi Yöntemleri
Ayrık diş tedavisinde birkaç farklı yöntem bulunmaktadır. Tedavi yöntemlerinden biri seçilmeden önce hasta detaylı muayeneden geçmeli hangi yada hangilerine uygunsa, hangi tedavilere ihtiyacı varsa bu doğrultuda ayrık dişlerin tedavisi yapılır. Tedavide başarılı olunabilmesi için iyi bir planlama şarttır.
İlk olarak hekim ile hasta arasındaki iletişimin tam olması, hekimin hasanın ne istediğini net anlaması önemlidir. Röntgen ve model analizleri gibi teknikler kullanılarak tam olarak hastanın ne istediği doğrulanmalıdır.
Kişinin bütün sorunları ve şikayetleri tam olarak belirlenir bu doğrultuda tedavi planı oluşturulur ve hekim tarafından hastaya detaylı açıklama yapılır. Eğer gerek duyulursa hastaya tedavi sonrasında oluşacak görünümler bilgisayar ortamında gösterilir. Yine istenirse estetik gülüş ile desteklenerek çok daha güzel sonuçlar alınabilir.
1. Sabit Ortodontik Tedavi
- Metal Braketler: Metal braketler, en yaygın kullanılan ortodontik tedavi yöntemlerinden biridir. Dişlere yapıştırılan metal braketler ve teller, dişleri düzgün hizalamak için uygulanan kuvveti sağlar.
- Seramik Braketler: Estetik kaygıları olan kişiler için seramik braketler tercih edilebilir. Seramik braketler, diş rengine uyumlu olup daha az dikkat çeker.
- Lingual Braketler: Lingual braketler, dişlerin arka yüzeyine yerleştirilen braketlerdir. Bu yöntemde braketler dışarıdan görünmez, ancak temizlik ve konfor açısından bazı zorluklar yaratabilir.
- İnvisalign ve Şeffaf Plaklar: Şeffaf plaklar, dişlerin hizalanmasını sağlamak için kullanılan şeffaf, özel olarak tasarlanmış plaklardır. Bu yöntemde plaklar düzenli aralıklarla değiştirilir ve ayrık dişlerin tedavisinde etkili bir seçenek olabilir.
2. Hareketli Ortodontik Tedavi
- Damaklı Apareyler: Damaklı apareyler, ayrık dişlerin tedavisinde kullanılan hareketli ortodontik cihazlardır. Bu apareyler, çene ve dişlerin pozisyonunu düzeltmek için kullanılan özel olarak tasarlanmış apareylerdir.
- Aktif Plaklar: Aktif plaklar, dişlerin hareketini sağlamak için kullanılan hareketli apareylerdir. Aktif plaklar düzenli olarak ayarlanarak dişlerin doğru pozisyona gelmesini sağlar.
- Sabit ve Hareketli Aparatların Kombine Kullanımı: Bazı durumlarda, sabit ve hareketli ortodontik apareylerin birlikte kullanılması gerekebilir. Bu yöntem, daha karmaşık ayrık diş vakalarında tercih edilebilir.
3. Cerrahi Tedavi Seçenekleri
Çene Cerrahisi: Bazı vakalarda, çene cerrahisi gerekebilir. Bu tedavi seçeneği, çene yapısında ciddi bir anormallik varsa veya çene boyutunda bir değişiklik yapılması gerekiyorsa düşünülebilir.
İmplantlar ve Protezler: Ayrık diş tedavisi sonrasında diş eksiklikleri varsa, implantlar veya protezler gibi restoratif tedaviler düşünülebilir.
4. Kompozit Bonding
Kompozit bonding, estetik bir tedavi yöntemidir. Bu yöntemde, dişlerin üzerine özel bir kompozit madde uygulanarak ayrık dişlerin görünümü düzeltilir. Kompozit bonding, hızlı ve minimal invaziv bir tedavi seçeneğidir.
5. Laminate Veneer
Lamine diş olarakta bilinen laminate veneer, dişlerin ön yüzeyine yapıştırılan ince porselen kaplamalardır. Ayrık dişlerin görünümünü düzeltmek için kullanılırlar. Laminate veneerlar, estetik bir gülüş elde etmek ve dişlerin rengini, şeklini ve boyutunu iyileştirmek için etkili bir seçenektir.
6. Zirkonyum Kaplama
Zirkonyum kaplamalar, estetik bir tedavi seçeneğidir. Bu kaplamalar, dişlerin üzerine yerleştirilen dayanıklı ve doğal görünümlü zirkonyum malzemeden yapılmış porselen kaplamalardır. Ayrık dişlerin düzeltilmesinde ve estetik bir gülüş elde edilmesinde etkili bir seçenektir.
Ayrık Diş Tedavi Süreci
Ayrık diş tedavisi yapılmadan önce ilk olarak hastaların ne gibi şikayetleri olduğu bu şikayetlerin neden oluştuğu araştırılarak tedavi planı yapılır. Hastanın tedaviden neler beklediği, sosyal hayatındaki beklentileri gibi etkenlerde değerlendirilir. Uygun olan tedaviler, tedavi sonrasında nasıl bir görünüm ve sonuç olacağı bilgisayar ortamında gösterilir.
Ayrık diş tedavisi genellikle aşağıdaki adımlardan oluşur:
- Diş Muayenesi ve Teşhis: Bir ortodontist tarafından yapılacak detaylı bir diş muayenesi ve radyografik inceleme sonucunda, ayrık dişlerin nedeni ve tedavi planı belirlenir.
- Tedavi Planlaması: Tedavi planı, ayrık dişlerin durumuna göre kişiye özgü olarak oluşturulur. Bu aşamada, kullanılacak tedavi yöntemi, süresi ve maliyeti gibi faktörler değerlendirilir.
- Ortodontik Aparat Seçimi ve Uygulanması: Uygun tedavi yöntemi belirlendikten sonra, ortodontik apareylerin uygulanması için bir randevu planlanır. Bu aşamada, braketlerin veya şeffaf plakların yerleştirilmesi gerçekleştirilir.
- Diğer Tedavi Seçenekleri İçin Planlama: Eğer kompozit bonding, laminate veneer veya zirkonyum kaplama gibi estetik tedavi seçenekleri de uygulanacaksa, bu işlemlerin planlanması yapılır ve uygun süreç takip edilir.
- Tedavi Sürecinde İzlenmesi Gereken Adımlar: Aparatların uygulanmasının ardından düzenli kontroller ve ayarlamalar yapılması önemlidir. Bu adımlar, tedavinin ilerleyişini izlemek ve gerekli düzeltmeleri yapmak için gereklidir.
Ayrık Diş Tedavisi Süresi
Tedavi sürecin belirleyen en önemli etkenler; işlemlerin yapılacağı alanlar ve hangi tedavi seçeneklerinin kullanılacağıdır. Kompozit dolgular kullanılacaksa sıklıkla tek seans yeterlidir. İşlemin yapılacağı diş sayısına göre de 1 ile 3 saat arasında biter porselen lamina kullanılırsa 1 ile 3 gün içinde tedavi biter. Ancak diş teli yapılırsa süre uzayarak 1 yıl ile 1.5 yıl olacaktır.
Ayrık Diş Tedavisinin Fiyatları Ne Kadar?
Ayrık diş tedavisi fiyatları hekim kontrolünden geçmeden net olarak belirlenmesi münkün değildir. Kaç adet dişe işlemlerin yapılacağı, tedavi türü fiyat konusunda önemlidir. İki diş için bonding yapılacaksa ortalama olarak 1000TL olabilirken, porselen lamina için 2500-3000TL bandına çıkar. Diş teli takılırsa başka sorunlarda işin içine girdiği varsayılarak vermek gerekir ve 5000 ile 5500TL aralığında değişebilir. Ayrıca kapanış sorunları varsa yada çift çeneye işlemler yapılırsa bu ücretlerde artışlar olacaktır. Bu nedenle detaylı hekim kontrolü net bir fiyat belirlemede etkindir.