İmplant diş tedavisi; kaybettiğiniz dişleri yerine koymak için tercih edebileceğiniz, doğal dişlerinize en yakın tedavi yöntemidir. Diş implantları, diş eksikliklerini gidermek amacıyla çene kemiğine yerleştirilen minik titanyum vidalardır. İmplantlar tıpkı doğal dişleriniz gibi görünür ve fonksiyon görür. Hazırladığımız makalede implant tedavisi nasıl yapılır, aşamaları nelerdir ve ameliyat sürecinde sizi neler bekliyor açıklamaya çalıştık.
İmplant diş nedir?
Diş implantı esas olarak diş kökünün yerini alan ve cerrahi olarak çene kemiğinin içerisine yerleştirilen titanyum bir vidadır. Yerleştirildikten sonra 6 hafta ile 4 ay arasında kemik ile kaynaşarak sağlamlaşır. İyileşme sonrası kemik ile bir bütün haline gelen implantın üzerine protez diş takılır. Tercih edilen tedavi metoduna göre bu dişler sabit veya hareketli olabilir. Dişlerin rengi, formu ve boyutları doğal dişlerinize benzer.
Diş implantları kimler için uygun?
Eğer ağız sağlığınıza dikkat etmeye kararlıysanız, bir vidayı destekleyecek kadar yeterli kemiğiniz varsa implant tedavisi için uygun bir aday olabilirsiniz. Ancak tedavinin değerlendirilmesi esnasında bazı faktörler iyi bir şekilde değerlendirilmelidir.
- Tedaviye başlamadan önce iyi bir ağız hijyenine sahip olmalısınız. Aktif bir diş eti hastalığınız var ise tedavi edilmeli, çekilmesi gereken tüm dişler tedaviden önce yada tedavi sırasında çekilmeli, çürük dişler dolgu ile restore edilmelidir.
- Kemik gelişimi tedavide önemli olan bir diğer unsur ise kemik gelişimidir. 18 yaşından küçük bireyler için çakma diş tedavisi uygun değildir.
- Kontrol altında olmayan diyabet gibi kronik hastalıklarınız yada otoimmun bozukluklarınız var ise iyileşme zor olacağı için tedavi size uygun olmayabilir.
- Sigara kullanıyorsanız, bırakmayı bir kez daha düşünmelisiniz. Çünkü uzun dönem implant kayıplarında sigara ve bağlı diş eti hastalıkları büyük rol oynamaktadır.
- Vidanın uygulanacağı yerde yeterli yükseklikte ve genişlikte kemik dokusu bulunmalıdır. Yetersiz kemik dokusu varlığı ek prosedürler uygulanmasını gerekli kılabilir.
Diş implantlarının avantajları ve dezavantajları nelerdir?
İmplant tedavisi oldukça güvenilir bir uygulamadır ve artık günümüzde bu tedavi çoğu diş hekimi için standart bir prosedür haline geldiğinden dolayı, ortaya çıkabilecek riskler yönetilebilir. Ancak, yapılan uygulama cerrahi bir prosedürdür ve çıkabilecek komplikasyonlar gözardı edilmemelidir.
Avantajları
- Kullanım konforu yüksek sabit protez imkanı sağlarlar.
- Sağlıklı dişleri korur. Köprü tedavilerinde olduğu gibi komşu dişlerin küçültülmesi gerekli değildir.
- Kemiğin tekrar fonksiyona girmesi ile kemik erimesini ve doğal olarak kemik kaybını önler.
- Oldukça iyi estetik sonuçlar verir ve genel olarak yaşam kalitesini yükseltir.
Dezavantajları
- Uygulamanın iyileşme sürecine bağlı olarak, tedavi süresi uzundur.
- Sağlık sigortaları genellikle implant fiyatlarının maliyetini karşılamaz.
İmplant tedavisi nasıl yapılır?
İmplant diş yapımı; eksik diş köklerininin yerine titanyum veya zirkonyumdan mamül vidalar yerleştirerek üzerine takılan kronlarla birlikte doğal dişlerle aynı işlevi görecek şekilde protez uygulanmasını sağlayan bir prosedürdür. Vidalar cerrahi olarak çene kemiğine yerleştirilir ve burada üzerine takılan yapay diş kuronu için sağlam ve güçlü bir temel oluşturur. Doğal dişleri kaybeden ve sağlıklı olan her hasta için iyi bir seçenektir.
Diş implantları, çene kemiğinde eksik dişlerin kökü olarak görev yapacakları boşluğa cerrahi olarak yerleştirilir. İmplantın fonksiyon görebilmesi için; çene kemiği implanta sıkıca kaynaşmalı ve çevresindeki diş etide iyileştiğinde doğal bir diş kökü görünümü sağlamalıdır.
Tercih edilen implant hammaddesine göre titanyum veya zirkonyum olabilen vidalar çene kemiğiyle kaynaştığından, implant üzerindeki köprü dişler veya hareketli protezler sabit kalarak rahatsızlık vermez ve yerinden oynamaz.
İmplant tedavisinin en büyük avantajı, yeni hazırlanan dişleriniz için sağlam bir kök desteği sağlamasıdır. Prosedür, osseoentegrasyon adı verilen kemiğin implant çevresinde kaynaşarak sıkıca iyileşmesini gerektiren ve bazen 9-10 ay kadar sürebilen bir süreçtir.
İmplant aşamaları nelerdir?
Tercih ettiğininiz implantın türüne ve çene kemiğinin boyutuna ve sağlığına bağlı olarak çeşitli ek prosedürler içerebilen implant tedavisinin aşamaları şunlardır:
- İmplant öncesi hazırlık ve planlama
- Çene kemiğine implantın cerrahi olarak yerleştirilmesi
- Kemik ile implantın kaynaşması için gerekli iyileşme süresinin beklenmesi
- İyileşme sonrası diş eti şekillendiricisinin takılması ve ölçünün alınması
- İmplant üzerine dayanak parçasının (abutment) takılması
- Laboratuvarda yapılan implant üstü protez dişin takılması
Hazırlık ve Planlama
Hazırlık ve planlama implant tedavisinin ilk aşamasıdır. Planlama sürecinde diş hekimi, protez uzmanı ve ağız ve çene cerrahının birlikte çalışması gerekebilir. Bir veya bazen daha fazla cerrahi prosedür ihtiyacı olabilen bu sürece hazırlanırken gerekli olan değerlendirmeleri şu şekilde sıralayabiliriz:
Kapsamlı radyografik ve klinik muayene:
Klinik muayenede boşluğa komşu dişlerin pozisyonları, çeneler arası kapanış ilişkileri ve estetik değerlendirme yapılır. Mevcut kemiğin miktarı, yükseklik ve kalınlığı, sinir ve damarlar gibi hayati dokuların değerlendirilmesi amacıyla panoramik röntgen ve 3 boyutlu tomografi çekilebilir.
Tıbbi anamnez ve özgeçmişin değerlendirilmesi:
Diş hekiminize mutlaka sahip olduğunuz herhangi bir tıbbi durumunuz ve kullandığınız ilaçlar hakkında bilgi verin. Diyabetiniz varsa bir kaç ay öncesinden şekerin kontrol altına alınması veya kalp rahatsızlığı yaşıyorsanız sekonder enfeksiyonu önlemek amacıyla doktorunuz ameliyattan önce kullanmanız için antibiyotik reçete edebilir.
Tedavi planının hazırlanması
Sizin ağız ve diş durumunuza özel olarak hazırlanan bu tedavi planında, kaç dişin çekilmesi gerektiği, boşluğa kaç adet implant yapılacağı ve üzerine kaç diş takılacağı, çene kemiğinin ve geride kalan dişlerin değerlendirmesini içerir.
Operasyon lokal veya genel anestezi altında gerçekleştirilebilir. Sizin için hangi yöntemin en iyi olacağına doktorunuzla birlikte bu aşamada karar verirsiniz. Peki çene kemiğine implant uygulaması nasıl yapılır?
İmplant ameliyatı
Tedavide ikinci aşama olan implant ameliyatı; sıklıkla lokal anestezi altında gerçekleştirilen ve bir sonraki aşamaya geçmeden önce iyileşme süresi olan bir prosedürdür.
Ameliyat sırasında oluşabilecek ağrıyı kontrol etmek sıklıkla lokal anestezi, endişeli hastalar içince sedasyon ve genel anestezi tercih edilir. Tedaviniz için en uygun anestezi seçeneğini diş hekiminizle birlikte belirleyebilirsiniz. Genel anestezi ve sedayson öncesinde yeme içme sınırlamaları ve uymanız gereken bazı talimatlar bulunur. Ayrıca işlem sonrasında birisinin size refakat etmesi ve dinlenmeniz gerekir.
İmplantı ameliyatı her hastada aynı şekilde olmasa da standart prosedürde implantın takılması genellikle birkaç aşamada yapılır.
- Lokal anestezi ile ilgili bölgenin uyuşturulması
- Çekilmesi gereken diş veya köklerinin çıkarılması
- Çene kemiğinde implant yuvasının hazırlanması (bazen kemik grefti gerekebilir)
- İmplant vidasının açılan boşluğa, diş etinin altında kalacak şekilde yerleştirilmesi
- Diş etinin kapatılarak iyileşme sürecinin beklenmesi
Ek prosedür: İmplant için kemik ekleme
Çiğneme esnasında dişler gibi implantlarda çene kemiğine çok fazla baskı iletir. Bu yüzden implantın uygulandığı bölgedeki kemiğin kalın ve güçlü olması gerekir. Bazen implantın uygulanacağı çene kemiği yeterli genişlik ve yükseklikte olmaz veya yapısal olarak çok yumuşak olabilmektedir.
Bu tür durumlarda daha sağlam bir temel sağlamak amacıyla yeni kemik oluşturulması veya başka bir bölgeden implant için kemik nakli gerekebilir. İmplant tedavilerinde yeni kemik oluşturulması amacıyla sıklıkla kemik tozu uygulaması yapılır. Sıklıkla sığır kemiğinden elde edilen ve çeşitli işlemlerden geçirilen hazır greftler implantın çevresine veya taban bölgesine uygulanır.
Yeni kemiğin oluşması genellikle 4-6 ay sürer ve bu tedavinin toplam uzunluğunu etkiler. Bu süre içerisinde kullanılan geçici protezler, normal şekilde beslenmenize yardımcı olur.
Diş eti şekillendirici ve Abutmentin Yerleştirilmesi
İmplant ve kemik kaynaşarak osseoentegrasyon tamamlandığında, diş hekiminiz implantın çevresinde diş eti dokusunu oluşturmak için bir şekillendirici takar. Bu parçanın etrafında şekillenen diş eti, implantın sanki doğal diş gibi görünmesini sağlar.
Diş eti şekillendikten sonra, bu parça çıkarılarak implant ölçü postu ile ağız ve diş ölçüsü alınır. Diş eti iyileşmesi ve dişin hazırlanması genellike 1-2 hafta sürer.
İmplant üstü protezin laboratuvarda hazırlanması
Diş etleri implant çevresinde iyileştikten sonra alınan ölçüler, laboratuvarda üzerine takma diş veya sabit bir kuron köprü yapmak için kullanılır. İmplant üzerine seçebileceğiniz iki protez türü vardır: Hareketli ve sabit implant üstü protez.
Hareketli implant protezi: İmplant üzerindeki dayanak parçaya sıkıca bağlı metal bir iskelet üzerine yapılmıştır. Yerinde durmayan hareketli protezlerinden muzdarip hastaların daha konforlu bir tedaviye sahip olmaları için güvenli ve ekonomik bir çözümdür.
Sabit implant protezi: İmplant üzerine kalıcı olarak yapıştırılan veya vidalanın bu protezlerin hasta tarafından çıkarılması mümkün değildir. tek bir diş üzerine kuron yapılabildiği gibi bir kaç diş birbirine bir köprü vasıtasıyla bağlanabilir.
İmplant dişin takılması
İmplant tedavisinin bu son aşamasında laboratuvarda hazırlanan protezler implant üzerine takılır ve diğer dişlerle olan ilişkisi ve çene kapanışı kontrol edilir.
İmplant ameliyatı yapıldıktan sonra
Diş implantı ameliyatından sonra dikkat edilmesi gereken bazı öneriler vardır. Bu süreçte ağrı kesici ilaçlara ve doktorunuzun reçete ettiği antibiyotiklere ihtiyacınız olabilir.
İmplant yapılan bölge iyileşirken yumuşak yiyecekler tüketmeniz gerekir. Diş hekiminiz ameliyattan 1 hafta sonra dikişleri alacaktır. Kendiliğinden eriyen dikişlerin ise alınması gerekmez, yaklaşık 20 gün sonra düşer.
İmplant ameliyatı sonrasında şu tür belirtiler görebilirsiniz:
- Yüz ve diş etinde şişlik veya morarma
- Sızıntı şeklinde hafif kanama
- İmplant yapılan bölgede ağrı
İmplant sonrası ağrı 1 hafta kadar sürebilir. Yukarıdaki semptomlardan herhangi biri operasyondan 3-4 gün sonra kötüleşerek artarsa, mutlaka diş hekiminize başvurmanız gerekir.
İmplant tedavileri genellikle %98 oranında başarılı olsa da, kemiğin implanta kaynaşmaması gibi bir takım komplikasyonlar olabilir. Bu süreçte implantınızın başarısını artırmak için şu önerilere dikkat edin:
- Günde en az 2 kez dişlerinizi fırçalayın ve diş ipi kullanın
- Yılda bir kez diş hekiminize kontrol muayenesi yaptırın
- Sigara ve tütün kullanmaktan kaçının
- Kabuklu ve buz gibi sert yiyecekler tüketmeyin.
İyileşme Süreci
Her vaka birbirinden biraz farklıdır ve implantın iyileşme süreci her hastada tam olarak aynı değildir. Uygulanan ek prosedürler, yerleştirilen vida sayısı ve ağızdaki konumu gibi etkenler iyileşmeyi geciktirerek implant tedavi süresini uzatır.
İmplant kaç günde iyileşir?
İmplantın iyileşme süresi, uygulanan implant sayısı ve boşluğun alt veya üst çenede nerede konumlandığına bağlı olarak değişir. İdeal vakalarda; kemik ile implantın tamamen kaynaşarak iyileşmesini ifade eden ve osseoentegrasyon olarak adlandırılan bu süre alt çene için 6-8 hafta, üst çene içinse 10-12 haftadır.
Kemik yoğunluğunun uygun olduğu durumlarda ise; implant vidası herhangi bir kesi olmadan diş etinin üzerinden direk uygulanabilir ve hemen arkasından geçici yada kalıcı bir kuron takılabilir. İmmediat veya erken yükleme olarak adlandırılan bu prosedürde, implantın yerleştirilmesi ile protezin takılmasına kadar geçen süre neredeyse tamamen ortadan kalkar.
İmplant ameliyatı sonrası yara yerinin iyileşmesi 7-10 gün arasında sürer ve bu süre sonunda diş hekiminiz dikişleri almak için sizi tekrar çağırır.
Her zaman bahsettiğimiz bu uygulamalar mümkün olmaz ve tedavi süresini etkileyen başka faktörler devreye girebilir.
İmplantın iyileşme süresini hangi faktörler uzatabilir?
Sıklıkla diş çekimi ile implantasyon aynı gün içerisinde yapılabilir. Ancak kemikte harabiyete neden olmuş diş veya kökler varsa hekiminiz implant uygulamadan önce bu dişlerin çıkartılmasını ve kemiğin tamamen iyileşmesini beklemek isteyebilir. Bu tür durumlarda, defektin boyutuna bağlı olarak diş çekiminden sonra 30-60 gün kadar implant uygulanmadan önce kemiğin iyileşmesi beklenir.
Her zaman implantın çenede sıkıca tutmasını sağlayabilecek kadar yeterli sağlam kemik bulunmayabilir ve yeni kemik dokusu oluşturulması gerekebilir. İmplant ile birlikte kemik tozu uygulanan vakalarda iyileşme süresi 4-6 ay sürer. Üst çene azı diş bölgesi gibi maksiller sinüslerin ileri derecede sarmış olduğu ve hiç kemik bulunmayan vakalarda ise implant uygulamadan önce sinüs lift işlemi ile sinüslerin tabanı yükseltilir ve yeni kemik oluşturulur. Bu tür bir uygulama, tedavinin toplam süresini 9-10 aya kadar uzatabilir.
İmplant tedavisi ne kadar sürer?
İmplant yapılması planlanan bölgede çekilmesi gereken diş veya kökler varsa, bazen diş çekimi ile implant uygulamasının aynı anda yapılması mümkündür. Ancak kemikte meydana gelen hasara bağlı olarak hekiminiz implantları yerleştirmeden önce bu dişleri çekmeyi ve boşluğun kemikle dolması beklemek isteyebilir. Bu tür gecikmiş implant uygulamalarında diş çekiminden sonra implant yapılması için 30-45 gün kadar beklenir.
Dişçi koltuğuna oturduğunuz andan itibaren; hastanın hazırlanması, steril ortamın oluşturulması ve anestezi uygulamasıda dahil implant ameliyatı tek diş için yaklaşık olarak 30 dakika sürer.
Örneğin alt çene için 6 implant planlanıyorsa, ameliyat yaklaşık olarak 80 dakika sürer. Deneyimli ve yetenekli bir cerrah bu süreyi kısaltabilir. Operasyondan 7-10 gün sonra dikişlerin alınır ve iyileşmenin tamamlanması beklenir.
İmplant yapılırken oluşabilecek riskler
İmplant sonrası komplikasyonlar oldukça nadir görülsede, tüm diğer tıbbi uygulamalarda olduğu gibi implant ameliyatından sonrada çeşitli riskler vardır:
- İmplant uygulanan bölgede enfeksiyon gelişebilir. Bu enfeksiyon kontrol altına alınmazsa yayılabilir.
- İmplant yerleştirilirken komşu dişler veya operasyon sahasına yakın seyreden damar ve sinirler zedelenebilir. Bu geçici yada kalıcı olabilen hissizliğe neden olabilir.
- Yerleştirilen implant kemik ile kaynaşmayabilir ve başarısız olarak sökülmesi gerekebilir.
- Üst çene arka bölgede uygulanan implantlar sinüse kaçabilir ve sinüzit gibi problemlere neden olabilir.
Başarılı bir implant tedavisi için
İmplantlar genellikle ömür boyu ağızda kalacak şekilde tasarlanmıştır. İmplant dişlerin ömrü, ağız bakım ve alışkanlıklarınızla doğrudan ilgilidir. İmplantınızı uzun yıllar boyunca sağlıklı bir şekilde kullanmak için şu önerilere dikkat edin:
- Ağız hijyeninizi mükemmel hale getirin: Tıpkı doğal dişleriniz gibi implant dişlerinizide temiz tutun ve diş etlerinize masaj yaparak güçlendirin. İmplant çevresindeki ve dişler arası bölgeleri diş arası interdental fırçalar ile temizleyin. Bu implantın çevresindeki bakterileri, vidalardan uzak tutmaya yardımcı olur.
- Diş hekiminizi düzenli olarak ziyaret edin: Hiç bir sorununuz olmasa dahi yılda en az bir defa diş hekiminizi ziyaret edin ve kontrollerinizi aksatmayın. Diş taşı temizliği gibi hijyen uygulamalarını ertelemeyin.
- Zarar verici alışkanlıklarınızdan kurtulun: Kabuklu yiyecekler, draje şeker ve buz gibi gıdalar kaplamalarınızı ve doğal dişlerinize zarar verebilir. Tırnak yemek ve diş gıcırdatmak gibi tekrarlayan travmalar dişlerinizin kırılmasına neden olabilir. Sigara ve tütün tüketimi diş eti dokusunun sağlığını bozarak implantınıza zarar verebilir.
İmplant diş tedavi çeşitleri nelerdir?
Günümüzde implant çeşitleri arasından sıklıkla endosseöz yani kemik içine yerleştirilen implantlar tercih edilir. İhtiyacınız olan implant tedavisinin çeşidi, eksik olan diş sayısına ve tercih edilen protez türü gibi çeşitli faktörlere bağlıdır:
Tek diş eksikliğinde implant
Eğer talihsiz bir şekilde sadece tek bir dişinizi kaybettiyseniz hiç şüphesiz implant dışında hiç bir tedavi sizin daha yararlı ve zararsız değildir.
Bu tür uygulamalarda sadece estetik nedenlerden dolayı değil, çekilen dişe komşu dişlerin korunması, alttaki kemik dokusunun yeniden fonksiyona girerek erimesinin önlenmesi ve boşluğa doğru dişlerin hareketinin önlenmesi açısından da implant uygulaması en ideal tedavi yaklaşımıdır.
Çok sayıda diş eksikliğinde implant destekli köprüler
Birden fazla diş eksikliğiniz olduğu durumlarda, çene kemiğine yerleştirilen iki adet vida birbirine implant köprüsü işle bağlanabilir ve çok sayıda diş eksiklikleri bu şekilde tedavi edilebilir. Bu tür bir tedavi ise diğer hiç bir tedavi yöntemiyle elde edemeyeceğiniz bir dayanıklılık ve uzun kullanım ömrü elde edersiniz.
Çenedeki komple tüm dişleriniz eksik olsa bile yerleştirilen 6- 8 adet implant birbirine köprü ile bağlanabilirve doğal dişlerinizden farksız bir şekilde işlev görürler. Çok sayıda vidanın yerleştirilmesi ciddi bir koordinasyon, tedavi planlaması ve ekip çalışması gerektirir. Aynı zamanda çoklu diş eksikliklerinde all on four tedavisi ile hibrit implant uygulamaları yapılabilmektedir.
Tüm diş eksikliğinde implant destekli protezler
Bazen çenede bütün dişlerin yükünü taşıyacak sayıda vidanın uygulanabileceği yeterli kemik dokusu bulunmayabilir ve kemik greft uygulamaları uygun olmayabilir. Bazende hastalar bu tür ileri cerrahi uygulamaları, zaman, pahalılık yada yaşlılık nedeniyle tercih etmeyebilirler.
Bu tür hastalarda çenenin ön tarafına yerleştirilen 2-4 adet implant, üzerine tutturulan protezlerin hareketliliği azaltarak konforlu bir şekilde kullanılmasını sağlar.
İmplant diş uygulaması, eksik dişlerin geri takılması edilmesi için tercih edebileceğiniz en güvenli tedavi yöntemidir.